راهنمای عملی زندگی سبز
راهنمای عملیِ زندگی سبز
نویسندگان: سارا کلرد و دایان میلز
مترجم: ناهید صفایی
ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران.
192صفحه.
پیشگفتار
از شما می خواهیم کاری بکنید که تلاش زیادی لازم ندارد، اما بسیار سودمند است. آنچه می خواهیم این است که به شیوه ی زندگی خود بیندیشید و بخشی از آن را به گونه ای تغییر دهید که سبب هماهنگی بیشتر با محیط زیست شود. نیازی نیست خود را تحت فشار قرار دهید تا روش این کار را پیدا کنید، چرا که در این کتاب اندیشه های بی شماری مطرح می شود. نکته این است که برای بهبود محیط زیست کره زمین، کافی است هر کس تغییری کوچک به وجود آورد. روش انجام کارهای خانه تأثیر بسیاری بر محیط زیست دارد. امیدواریم با خواندن این کتاب، اطمینان پیدا کنید که شیوه ی خانه داری شما در توازن محیط زیست بسیار مهم است و با ایجاد برخی تغییرات سود می برید.
درباره ی کتاب
کتاب زندگی سبز تقریبأ همه ی جنبه های زندگی ما را از نظر زیست محیطی بررسی می کند و برای داشتن یک زندگی سبز، راهنمای ما است. این کتاب، یک راهنمای عملی برای کسانی است که می خواهند سالم زندگی کنند و در عین حال موجب کمترین آسیب به محیط زیست خود شوند.
آن چه که در ادامه می خوانید، گزیده ای است از متن این کتاب:
وسایل مدرنِ امروزی که برای ایجاد تحول اساسی در خانه داری و صرفه جویی در وقت طراحی شده اند، همه یکبار مصرف اند و بنابراین با محیط زیست سازگار نیستند. با این همه اصطلاح یکبارمصرف دقیقاً به چه معناست؟ اجناس یکبارمصرف را می سازند تا مردم بیشتر خرید کنند. تولید این قبیل کالاها به آلودگی محیط زیست و هدر رفتن مواد اولیه منجر می شود. ما با ایجاد اندکی تغییر در شیوه ی زندگی خود می توانیم بدون این کالاها به خوبی زندگی کنیم.
قبل از این که به فکر بازیافت زباله ی خانگی بیفتیم، چرا به راههای کاهش میزان زباله ای که تولید می کنید، نیندیشیم؟ با روش های گوناگون می توانیم از میزان زباله ای که تولید می کنیم، بکاهیم. مثل کاهش مصرف غیر ضروری و استفاده ی دوباره و تعمیر چیزهایی که اگر تعمیر نشوند، دور انداختنی می شوند. همه ی ما این ضرب المثل را شنیده ایم که «هیچ ارزانی بی حکمت نیست!» یعنی کالای مرغوب بخر و کم بخر که دوام بیشتری دارد و اگر خراب شود، قابل تعمیر است. این موضوع در مورد همه چیز از حوله تا تلویزیون، از دربازکن تا ماشین ظرفشویی صدق می کند. حتی از این بهتر، به جای از دست دادن پولی که به دشواری به دست آمده است، در مورد خرید بعدی خود جدی تر فکر کنید: آیا واقعاً به یک ظرف سالاد دیگر نیاز دارید یا یک جفت دمپایی؟
وقتی مواد خوراکی می خرید، توجه کنید که از کجا آمده اند. چرا سیبی را بخریم که از هزاران کیلومتر دورتر حمل شده باشد در حالی که می شود سیبی خرید که محصول درختی است که بسیار به خانه ی شما نزدیک است؟ حمل و نقل کالاهای وارداتی که سوخت زیادی مصرف می کند بر آلودگی، میزان اتلاف انرژی و ترافیک می افزاید.
بسیاری از بسته بندی های مواد غذایی از مواد خام تجدیدناپذیر ساخته می شوند و تمام فرآیندهای ساخت، آلودگی ایجاد می کنند. تولید پلاستیک که با استفاده از نفت انجام می گیرد، سهم قابل توجهی در آلودگی محیط زیست دارد. پلاستیک بسته بندی مواد غذایی، مشکلات بهداشتی نیز به وجود می آورد. مواد غذایی درون قوطی ها و ظروف پلاستیکی مقداری از مواد شیمیایی سمّی را جذب می کنند.
به جای پر کردن قفسه ها با کیسه های پلاستیکی که نمی خواهید دور بیندازید ولی همیشه فراموش می کنید دوباره از آنها استفاده کنید، چند کیسه با اندازه های مناسب بخرید که می توانید در خریدها از آن ها استفاده کنید.
در آشپزخانه از دستمال نخی طبیعی به جای دستمال کاغذی و از پارچه به جای حوله ی کاغذی استفاده کنید. ممکن است استفده از اینها با راحتی کمتری همراه باشد ولی پس از عادت به آنها تعجب خواهید کرد که چرا برای خرید این همه دستمال کاغذی که به سرعت تمام می شوند، پول خرج کرده اید.
بار بعدی که چیزی را دور می اندازید سعی کنید آنچه را که پس از ترک خانه ی شما بر سر آن می آید مجسم کنید. این کار باعث می شود به سختی بتوانید چیزی را که می تواند استفاده یا بازیافت شود، دور بیندازید. تقریباً هر چیزی که دور می اندازیم، به محل دفن زباله می رود که به معنی دفن شدن آن در داخل زمین است. تمام مواد طبیعی که به محل دفن زباله می روند در آنجا فاسد می شوند و گاز متان تولید می کنند، که در گرمایش کره زمین مؤثر است. زباله ی طبیعی آشپزخانه باید به عنوان کود گیاهی در باغچه ی طبیعی مورد استفاده واقع شود، یا اگر شانس این را ندارید که باغچه داشته باشید در گلدان شما به کار رود. همچنین می توانید از وجود یک طرح محلی تبدیل زباله ی آشپزخانه به کود گیاهی آگاه شوید. بقیه ی زباله در محل های دفن زباله باقی می ماند و زمین آلوده ای ایجاد می کند که برای استفاده مناسب نیست. این خطر نیز وجود دارد که مواد شیمیایی سمی از زباله هایی مانند باتری به داخل منبع آب نفوذ کند. وقتی محل دفن زباله مان پر شود، مسئولین محلی برای پیدا کردن راه های جایگزین تحت فشار قرار می گیرند. یکی از این راه ها سوزاندن است که از نظر طرفداران محیط زیست این روش درست نیست. زیرا سوزاندن پلاستیک ها و دیگر زباله ها، گازهای شیمیایی زیان آوری را در جو منتشر و خاکستر سمی ایجاد می کنند که خود آن نیز باید از بین برود.
وقتی برای خرید می روید به دنبال اجناس بازیافتی باشید. در خانه با استفاده از جعبه هایی که به آسانی حمل و خالی می شوند، یک سیستم بازیافت درست کنید. ظروف مختلف را برای مواد مختلف به کار ببرید. یکی برای کاغذ، دیگری برای قوطی و غیره. ظرف آشغال هایی که طبقه های مختلف دارند، مناسب ترند چون فضای کمتری می گیرند.
پوشک های دور ریختنی چهار درصد کل میزان زباله ی خانگی را به خود اختصاص می دهند. بسیاری از والدین احساس می کنند با ورود پوشکِ یکبار مصرف که شستن و خشک کردن نمی خواهد، زندگی شان راحت تر شده است. اما آلودگی ناشی از تولید این پوشک ها و مقدار زباله ای که به وجود می آورد، غیر قابل قبول است و در چند سال اخیر مادر و پدرهایی که به مسائل زیست محیطی آگاهند، نهضتی برای دعوت به استفاده از کهنه هایی که با محیط زیست سازگار ترند، راه انداخته اند. این کهنه ها شامل کهنه های پارچه ای قدیمی و نیز جدید قابل استفاده ی دوباره هستند.
در جامعه ی امروز، پلاستیک مشکل بزرگی است و با بیماری هایی چون سرطان و اختلالات کبدی همراه است. پلاستیک ها در کارخانه های آلاینده ها تولید می شوند، تجزیه نمی شوند و وقتی می سوزند، دودهای سمی منتشر می کنند و به همین دلیل از بین بردن آن ها یک مشکل اساسی است. پلاستیک های زیادی در خانه ی همه ی ما هست، اما خوب است در صورت امکان عادت خرید و استفاده از محصولات پلاستیکی مثل ظروف غذا را کنار بگذاریم.
گرچه شیشه از مواد طبیعی مثل شن و سنگ آهک درست می شود که به طور طبیعی وجود دارند، در فرایند تولید آن انرژی بسیار زیادی صرف می شود. سعی کنید هر جا امکان داشته باشد، از شیشه دوباره استفاده کنید. دبه ها و ظرف ها را بشویید و آن ها را با مواد غذایی پر کنید. وقتی شیشه را بازیافت می کنید، قبل از تحویل آنها به مرکز بازیافت، از شست و شو و پاکیزگی آنها اطمینان پیدا کنید.
کاغذ از الیاف سلولز درست می شود که از لباس کهنه، پنبه، کنف و علف و بیشتر از خمیر چوب و کاغذ باطله به دست می آید. بازیافت کاغذ به کاهش درختانی که قطع می شوند، کمک می کند. سعی کنید در صورت امکان محصولات کاغذی بازیافتی مثل کاغذ، مقوا، کتاب، دستمال توالت و پاکت نامه خریداری کنید.
وقتی قوطی های مواد خوراکی و آشامیدنی را بازیافت می کنید، توجه داشته باشید که حتماً تمیز باشند، سپس آنها را له کنید. بازیافت قوطی های آلومینیومی بسیار اهمیت دارد زیرا تولید آنها انرژی بر و آلاینده است. با این حال به راحتی بازیافت می شوند و بارهر و بارها می توان آنها را فرآوری کرد. فویل های آلومینیومی تمیز، سربطری ها و کاغذ شکلاتها نیز مثل قوطی های آلومینیومی قابل بازیافت اند و بسیاری از مدارس و بنگاه های نیکوکاری این اشیاء را برای جمع آوری اعانه جمع می کنند. اگر رئیس محل کار یا مدرسه ی شما این کار را نمی کند چرا چنین پیشنهادی نمی دهید؟
برای کاهش زباله:
· عمده خرید کنید.
· ظروفی که قابل پر شدن و استفاده ی مجدد باشند به کار ببرید.
· از بسته بندی کاغذی به جای پلاستیکی استفاده کنید.
· ساک خرید برای خودتان تهیه کنید.
· به جای چیزهای نو چیزهای دسته دوم هم بخرید.
· از پاکتی استفاده کنید که برچسب قابل بازیافت دارد.
· اجناس دسته دوم خود را به مؤسسه های نیکوکاری اهدا کنید.
· در برنامه ی دوباره پر کردن بطری که در برخی فروشگاه ها انجام می شود، شرکت کنید.
· به جای رفتن با اتوموبیل به سوپرمارکت ها، از فروشگاه های محل خریداری کنید.
· ببینید آیا در محل زندگی تان برنامه های بازیافت وجود دارد، از آنها حمایت کنید.
· کمتر مواد خوراکی بسته بندی شده بخرید.
· از دو طرف کاغذ استفاده کنید.
· با تبدیل بازیافت به بازی، بچه ها را تشویق کنید که در بازیافت مشارکت کنند.
· به جای خرید لیوان و بشقاب پلاستیکی، از لیوان ها و بشقاب های قدیمی برای پیک نیک استفاده کنید.
· قبل از خرید هر چیز فکر کنید که آیا واقعاً به آن نیاز دارید؟
· اجناس کمتر با کیفیت برتر که دوام زیادی داشته باشند بخرید.
· باتری ها دارای مواد سمی بسیاری هستند و برای تولید آنها انرژی ای معادل پنجاه برابر انرژی ذخیره شده ی آنها صرف می شود. پس خانواده ی خود را تشویق کنید از لوازم خانگی و اسباب بازی هایی استفاده کنند که با باتری کار نمی کنند.
ü آشپزخانه ی سبز
شما می توانید سبزترین آشپزخانه ی دنیا را داشته باشید. چنانچه به پیشنهادهای زیر عمل کنید، استفاده ی شما از آشپزخانه در راستای زندگی سبز خواهد بود:
اولین کار، پرهیز از خرید وسایل پلاستیکی است. بسیاری از لوازم آشپزخانه که پلاستیکی هستند، می توانند با نوع چوبی تعویض شوند. فلز به ویژه استیل ضد زنگ نیز بسیار سبزتر از پلاستیک است. خود را از شرّ تشت های پلاستیکی خلاص کنید. از نظر بهداشتی نیز لگن فلزی بهتر است. وقتی چاقویی را که با آن گوشت بریده اید، در لگن پلاستیکی می شویید، میکروب روی سطح لگن جذب می شود. وقتی می خواهید قابلمه یا ماهیتابه بخرید، از جنس استیل ضد زنگ یا چدن انتخاب کنید. از خرید آلومینیوم جداً باید اجتناب کرد هم از نظر زیست محیطی و هم به دلایل بهداشتی، پوششی که قابلمه ها را نچسب (تفلون) می کند در صورتی که زیاد گرم شود، می توان بخارهای سمّی آزاد کند و گرچه شیشه برای قابلمه و پخت و پز عالی است، هادی حرارتی خوبی نیست، بنابراین به درد آشپزی نمی خورد.
ü صرفه جویی درآب
اگر هیچ کاری هم نمی کنید، در مصرف آب صرفه جویی کنید.
· فوراً شیرهایی را که چکه می کنند، تعمیر کنید. در هر ساعت حدود 4 لیتر آب و اگر قطره قطره نچکد، حدود 90 لیتر آب به هدر می رود.
· کتری را به اندازه ای که برای چای شما لازم است، پر کنید. به این وسیله در مصرف آب و انرژی صرفه جویی می شود. به طور منظم کتری را جرم گیری کنید.
· وقتی ظرف می شویید یا آب می کشید، شیرها را باز نگذارید. شیر آبی که باز بماند در هر دقیقه 10 تا 14 لیتر اب هدر می دهد. (مقدار آبی که برای یک دوش گرفتن 5 دقیقه ای کافی است). شستن یک لیوان زیر شیرِ آبِ باز، حدود یک لیتر آب مصرف می کند.
ü نظافت سبز
فشار روی صاحب خانه ها برای اینکه یک لکه روی آشپزخانه شان نباشد، زیاد است ما با بمباران آگهی هایی روبرو می شویم که وعده ی شیرهای آب درخشان، جام ظرفشویی و سطوح براق به وسیله ی مایع های براق کننده را می دهند. این روزها عده ی زیادی فکر می کنند که هر چیز باید با یک ماده ی متفاوت تمیز شود و بنابراین خانه، دارای بطری های پلاستیکی زیاد پر از مواد شیمیایی سمّی است که برای نظافت چی زیان آور است.
آب صابون داغ بسیاری از باکتری ها را می کشد، چیزی که استفاده از آن روز به روز بیشتر به فراموشی سپرده می شود. امروزه محصولات شگفت انگیزی در بازار وجود دارند که برق انداختن وسایل را بدون زحمت وعرق ریختن نوید می دهند. پیدایش محصولات ضد باکتری مثل پودرهای ظرفشویی، مایع های ظرفشویی و دستشویی راه حل دراز مدت نیست. این نگرانی واقعی وجود دارد که باکتری ها نسبت به مواد ضد عفونی کننده مقاوم شوند.
ü شوینده ها
مشکل بیشتر پودرهای رختشویی رایج و مواد شیمیایی این است که بر محیط زیست تأثیر منفی دارند، هم وقتی تولید می شوند و هم پس از استفاده که به سیستم فاضلاب و در نتیجه به راه های آب وارد می شوند.
فسفات ها و فسفونات ها که به عنوان عامل اصلی پودرهای رختشویی مورد استفاده قرار می گیرند تا لکه های لباس را پاک کنند، می توانند باعث به وجود آمدن جلبک شوند که تعادل طبیعی رودخانه ها و دریاچه ها را به هم می زنند. مواد تمیز کننده در شوینده ها که کشش سطح آب را کاهش می دهند تا چرک مردگی را از بین ببرند، به کندی تجزیه می شوند و به گیاهان و جانوران لطمه می زنند.
ü نکات مربوط به رختشویی:
· پودر رختشویی بهتر از شوینده ی مایع است.
· از پاک کننده هایی که از صابون تشکیل شده اند، یا از آنهایی که میزان صابون شان زیاد است استفاده کنید. زیرا صابون به طور کامل تجزیه ی زیستی می شود.
· مقدار مصرفی را که تولید کننده توصیه می کند، نپذیرید. نصف آن مقدار لباس هایتان را پاکیزه می کند!
· کمی جوش شیرین به آب بیفزایید تا لباس ها راحت تر تمیز شوند.
· قبل از شست و شو، لباس ها را در محلول جوش شیرین بخیسانید تا لکه ها را پاک کند. این محلول برای از بین بردن لکه های خون، کاکائو، گل و لای، قهوه، زنگ زدگی یا ادرار مناسب است. آبلیمو و سرکه برای از بین بردن لکه های میوه و سبزی مفید است.
ü شوینده های سبز:
جوش شیرین
بلورهای جوش شیرین که در بسیاری از آشپزخانه ها برای براق کردن به کار می روند، با محیط زیست سازگارترند و می توان آنها را برای پاک کردن سینک ظرفشویی، کف زمین، کاشی و سطوح دیگر به کار برد. مخلوط غلیظ و داغ آن چربی های ماهیتابه را از بین می برد.
نمک
وقتی نمک به جوش شیرین اضافه می شود، می تواند به از بین بردن چربی داخل ظرف زباله کمک کند، بوی بد را کاهش بدهد، جای مواد غذایی سوخته را از ظروف پاک کند و لکه های ظروف چینی و سفالی را از بین ببرد. اگر آن را روی دست های مرطوب مان بمالیم، بوی بد ماهی و پیاز را از بین می برد.
سرکه
محلول غلیظ آن پاک کننده ی خوبی برای توالت است و ظرفشویی، کتری و اتو را تمیز می کند.
آبلیموی تازه
برای ضد عفونی کردن سطوح و توالت به جای سفیدکننده به کار می رود و شیرهای آب را می توان با آنها پاکیزه کرد. آب گرم و لیمو نقره را برق می اندازد.
تمیز کننده ها
در بیشتر آشپزخانه ها وقتی در کمد را باز می کنید، زرادخانه ی تمام عیاری از فرآورده های پاک کننده می بینید! این کالاها نه تنها محیط خانه را آلوده می کنند، بلکه وقتی آخرین بقایای آن را دور می اندازید، همان چند قطره محیط زیست بزرگتری را آلوده می کند. همچنین تأثیر فزاینده ی تمام بسته بندی های پلاستیکی را بر محل های دفن زباله از یاد نبرید.
ü زمین شوی ها (تی ها)
کهنه ها و زمین شوها از مواد مختلف درست می شوند که بیشتر آنها از نظر حفظ محیط زیست بی خطرند. سبزترین شان آنهایی هستند که دور انداخته نمی شوند بلکه مورد استفاده ی دوباره قرار می گیرند. بنابراین از زمین شوهای اسفنجی استفاده نکنید. دستمال ظرفشویی های نخی و تی های نخی که شسته می شوند و می توانند مورد استفاده ی مجدد قرار گیرند، به کار ببرید.
...