گزیده ای از سخنان امام حسین(ع)
گزید ه ای از :
سخنان امام حسین علیه السلام
گردآورنده: محمد حکیمی
انتشارات: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
دوره ی سه جلدی.
گزیده ای از سخنان امام حسین، در سه دفتر توسط محمد حکیمی گردآوری شده است. حکیمی در این مجموعه، پس از بیان کلام امام، سخن ایشان را با استفاده از آیاتِ قرآن و روایاتِ پیامبر و پیشوایان دین، شرح داده است.
از پیشگفتار نویسنده:
واژه ها در تبیین عظمت امام حسین(ع) و تفسیر شخصیت بیکرانه ی او ناتوان است و تعبیرها هر چه گویا و ژرف، در این باره ناگویاست و عقل ها هر چه ژرف اندیش و دریاسان، سرگردان. مردمِ ما امام حسین(ع) را با عاشورا می شناسند، زیرا که او در عاشورا حماسه ای پدید آورد که در طول تاریخِ انسان نسخه ی دومی ندارد. بدین سان باید به هدف های انقلاب عاشورا اندیشید و پیام آن را درست شناخت، و این مهم با ژرف نگری در احادیث و سخنان آن امامِ شهید دست یافتنی است. مجموعه ی حاضر با همین هدف فراهم آمده است؛ امید آن که جامعه بیش از پیش با آرمان های مکتب انسانی امام حسین(ع) آشنا شود و رفتاری حسینی در پیش گیرد.
آن چه در ادامه می آید، گزیده ای از این سه دفتر است:
* امام حسین(ع) - به روایت از امام علی(ع): «پسرم! اندیشیدن نور پدید می آورد، و غفلت ورزیدن ظلمت و تاریکی.»
* امام حسین(ع) - به روایت از پیامبر(ص): «آن کس که دینش را از راه تفکر در بخشش های خداوند به دست آورد، و با ژرف اندیشی در کتاب خدا، و شناخت عمیق سنّت من دین را بیاموزد، کوه های ثابت جا به جا می شوند و او همچنان استوار می ماند، و آن کس که دین خود را از زبان افراد فرا گیرد و از آنان پیروی کند، همان افراد او را با خود بدین سوی و آن سوی ببرند، و دین چنین کسی بسیار زوال پذیر است.»
* امام حسین(ع) خطاب به عالمان: «شما ای گروهی که به علم شهرت دارید، و به نیکی از شما یاد می کنند، و به خیرخواهی و اندرزگویی شناخته شدید، و به سبب خدا در نزد مردمان صاحب احترامید... آیا همۀ این ها بدان امید نیست که به استوار داشتن حق قیام کنید... و امّا حق ناتوانان را ضایع کردید.»
* امام حسین(ع) در خطبه ی معروف خویش خطاب به عالمان، درباره ی توده های مظلوم چنین می گوید: «مردمان همچون خادمان و بردگان ایشان شدند، و از دفاع از خود ناتوان ماندند؛ اینان ستمکارانی خیره سرند که سخت بر بیچارگان چیره شده اند، و خدای آفریننده ی بازگرداننده را نمی شناسند. شگفتا! و چرا در شگفت نشوم؟! از این دغلکارانِ ستمگر، و جیره دهندگانِ جفا پیشه، و مأموران سنگدلی که به کسی رحم نمی کنند.»
* امام حسین(ع) – به روایت از رسول خدا(ص): «هرکس سلطان ستمگری را ببیند که حرام خدا را حلال می شمارد، و پیمان خدا را می شکند، (و به عدالت رفتار نمی کند)، و با سنت رسول خدا مخالفت می ورزد، و در میان بندگان خدا به گناه و تجاوز عمل می کند، آنگاه با سخن و اقدام درصدد تغییر اوضاع برنیاید، سزاوار است که خداوند او را به همان جایی از دوزخ ببرد که آن سلطان ستمگر را می برد.»
* سخن امام حسین(ع) به فَرَزدَق شاعر معروف: «ای فرزدق! اینان گروهی اند که سر به پیروی از شیطان نهادند، و فرمانبری از خداوند را رها کردند، و تباهی و تبهکاری را در زمین گستراندند، و اموال تهیدستان و مسکینان را ویژه ی (خود و خاندان خویش) ساختند؛ و من سزاورترین انسان برای یاری دین خدا هستم، تا برای گرامی داشتن دینش، و جهاد در راهش قیام کنم، تا آیین خدا برتری یابد.»
* امام حسین(ع): «امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به اسلام است، همراه با جلوگیری از ظلم، و مبارزه با ظالم و گردآوری زکات و رسانیدن آن به دست نیازداران (و احقاق حقوق محرومان).»
* بخشی از خطبه ی امام در مسیر کربلا: «آنچه را برای ما پیش آمده است می نگرید؟ چهره ی دنیا دگرگون گشته و ناسازگار شده است، نیکی های آن پشت کرده و شتابان در گذر است، و از آن جز اندکی، چیزی باقی نمانده است. آیا نمی نگرید که به حق عمل نمی کنند و از باطل باز نمی ایستند؟ باید انسان معتقدِ طرفدارِ حق، دل به دیدار خدا ببندد (و به راستی آماده ی شهادت شود)، زیرا که من مرگ را جز خوشبختی نمی بینم، و از زندگی با ستمگران به تنگ آمده ام.»
* امام حسین(ع): «خداوندا! تو خود می دانی که قیام ما برای آن نیست که به حکومتی برسیم، یا چیزی از مال و متاع دنیا به چنگ آوریم، بلکه ما می خواهیم راه روشنِ دینِ تو را به همگان نشان دهیم، و شهرها و آبادی ها را از چنگ فساد رها سازیم، و در همه جا پرچم اصلاح برافرازیم، تا بندگان ستمدیده ات نجات یابند، و واجبات و احکام و سنت های تو عملی گردد.»
* امام حسین(ع): «آگاه باشید که ناپاک زاده پسرِ ناپاک زاده، مرا میان (دو راه) شمشیر کشیدن و پذیرش ذلّت قرار داد، و هیهات (هرگز) که به این خواسته اش دست یابد، ذلّت از آستان ما به دور است! که خدا و پیامبرش و مؤمنان، و نیاکان پاک، و دامن های پاکیزه، نمی پذیرند که ما تسلیم در برابر فرومایگان را بر مرگِ شرافتمندانه برگزینیم.»
* امام حسین(ع): «به خدای جان آفرین سوگند، تنها کسی می تواند امام (و زمامدار) مسلمانان باشد که از روی قرآن حکم کند، قائم بالقسط (و مجری کامل عدالت در عمل نه شعار) باشد، متدین به دین حق باشد، و جلوی همه ی هواهای نفس خویش را گرفته باشد.»
* امام حسین(ع): «جریان امور و احکام به دست علما است که امانتدار حلال و حرام خدایند.»
* امام حسین(ع): «زشت ترین خصلت های حکومتگران، ترس از دشمنان، و بی رحمی نسبت به ناتوانان، و بُخل ورزی به هنگام بخشش (و کمک رسانی) است.»
* وصیتِ امام حسین(ع): «به نام خدای بخشنده ی بخشایشگر. این وصیت حسین بن علی ابی طالب است به برادرش «محمد»، معروف به «ابن الحنفیه»: حسین گواهی می دهد که معبودی جز خداوند نیست، شریک و انبازی برای او نیست، و محمد بنده و پیامبر اوست... من از سرِ شادی و سرمستی و تباهکاری و ستمگری قیام نکردم، بلکه برای اصلاح امّت جدم به پاخاستم، و می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم، و روش جدم و پدرم علی بن ابی طالب(ع) را در پیش گیرم.»
* امام حسین(ع): «به راستی مردمان بندگان دنیایند، و دین، ناچیزی بی جان بر زبان آنان است، که بر گِرد آن حلقه می زنند تا جایی که زندگیشان در فراخی (و فراوانی و آسایش) باشد، و هرگاه که بلاها و پیشامدهای دشوار و ناگوار آزمایش شدند، دینداران اندکی باقی می مانند.»
* امام حسین(ع): «شایسته نیست که انسان مؤمن، گنهکاری را بنگرد و بر او خُرده نگیرد.»
* امام حسین(ع): «جایز نیست دین باوری بنگرد که خدا نافرمانی می شود، و او چشم بر هم نهد (و سر به زیر افکند)، مگر آن را تغییر دهد.»
* امام حسین(ع): «اوست شنونده ی نیایش ها، و زداینده ی گرفتاری ها و ریشه کن کننده ی جبّاران و گردنکشان (و مستبدان).»
* امام حسین(ع) – به روایت از وصایای پیامبر(ص) به امام علی(ع): «حق را بپذیر از هرکس بود، کوچک یا بزرگ.»
* امام حسین(ع): «پیامبر اکرم(ص) چون به احقاق حقی می پرداخت، تا پیروز شدن حق چیزی نمی توانست خشم او را فرو نشاند.»
* امام حسین(ع): «جنگ با نفس خود، برای ترک معصیت و گناه، بزرگ ترین جهاد در راه خداست.»
* امام حسین(ع): «شایستگیِ نخستِ این امّت در پرتو زُهد و یقین پدید آمد، و نابودی آخرین آن ها از بخل و آرزوها (ی دور و دراز دنیایی) پدید گشت.»
* امام حسین(ع): «گرایش به دنیا، اندوه ها را افزون می سازد، و دل بریدن از دنیا به روان و تن آرامش می بخشد.»
* امام حسین(ع): «مالت اگر برای تو باشد آن را خواهی بخشید، پس از خود، آن را باقی مگذار که ذخیره ای برای غیر تو خواهد شد، و تو عهده دار و مسئول آنی. بدان که تو برای مالت، باقی نمی مانی، آن نیز برای تو نمی ماند؛ پس آن را برای خود هزینه کن پیش از آن که برای آن ها وجودت را هزینه کنی.»
* امام حسین(ع): «بُخل ورزیدن فقر است، و جود و بخشش بی نیازی است.»
* امام حسین(ع): «گروهی خدا را از شوق بهشت می پرستند، این عبادت بازرگانان است، و مردمی خدا را می پرستند برای ترس؛ و این پرستش بردگان است، و کسانی سر به پرستش خدا می نهند برای سپاسگزاری، این عبادت آزادگان و برترین عبادت است.»
* امام حسین(ع) - به روایت از فاطمه دختر ایشان: «پیامبر(ص) فرمود: هرکس سه چیز در او باشد خصلت های ایمانی را به کمال رسانده است: هرگاه خشنود باشد به گناه و ناحق آلوده نگردد، و آنگاه که خشمگین گشت خشم او را از مرز حق به در نبرد، و هرگاه توان یافت چیزی که از آنِ او نیست نگیرد.»
* امام حسین(ع): «آن کس که بدون نگریستن در عاقبت کار دست به اقدام زند، خود را گرفتار پیشامدها (ی ناگوار و دشوار) سازد.»
* امام حسین(ع) - به روایت از امام حسن عسکری(ع): «هر کسی یتیمی از ما را سرپرستی کند، که در اثر پنهان بودن ما (در دوران غیبت) دسترسی به ما ندارد، و از علوم ما که به او رسیده است، در اختیار وی بگذارد، و او را راهنمایی و هدایت کند، خدای بزرگ می گوید: ای بنده ی کریم و غمخوار، من به بخشش از تو سزاوارترم، ای فرشتگان من، به شمار هر حرفی که به او آموخته است، هزار هزار قصر در بهشت برای او مقرّر کنید، و از دیگر نعمت هایی که در خور این قصرهاست بر آن بیفزایید.»
خداوندا! تو چقدر به من نزدیکی و من از تو دورم! تو چقدر نسبت به من مهربانی، (بنابراین) چه چیز می تواند میان تو و من حجاب باشد؟!
از دعای عرفه ی امام حسین(ع)